Mam nadzieję, że ten materiał pozwoli na wskazanie przyszłym mistrzom kierownicy właściwej drogi do uzyskania „prawka".

Ubieganie się o prawo jazdy jest obwarowane wieloma warunkami, przede wszystkim:
• wiekiem
• warunkami zdrowotnymi
• ukończeniem stosownego kursu.

Decydując się na naukę jazdy, bo ona jest podstawą zdobycia uprawnień, przede wszystkim poszukajmy dobrej szkoły nauki jazdy.

 

Dobra szkoła to ta, która gwarantuje poprawność szkolenia, czyli:
• zatrudnia doświadczoną kadrę instruktorów i wykładowców,
• posiada program szkolenia,
• dysponuje niezbędnym zapleczem dydaktycznym - salą wykładową z prawdziwego zdarzenia, odpowiednio wyposażoną w pomoce dydaktyczne z co najmniej kilkoma samochodami szkoleniowymi,
• prowadzi działalność od dłuższego czasu.

Bardzo ważnym źródłem informacji o ośrodku szkolenia kierowców jest opinia jej absolwentów, to oni w większości stanowią „żywą reklamę" dobrego ośrodka. Dlatego szukając miejsca dla swej nauki, rozmawiaj z tymi, którzy niedawno kończyli takie szkolenie. Oni będą najlepszym przewodnikiem. Podpowiedzą Ci nie tylko ośrodek, ale konkretnego instruktora o cechach odpowiadających Twojemu temperamentowi, co znacznie ułatwi współpracę w procesie zdobywania umiejętności prowadzenia pojazdów.

Po przeprowadzeniu wstępnego rozeznania skieruj swe kroki do biura interesujących Cię ośrodków. Tam przede wszystkim zapytaj o:
• wykłady z przepisów ruchu drogowego,
• jakie są pełne koszty szkolenia,
• kiedy rozpoczyna się kurs,
• ile będzie się czekać po ukończeniu części teoretycznej na naukę praktycznej jazdy.

Wszystkie te elementy będą odgrywać istotną rolę w poprawnym przygotowaniu przyszłego kierowcy. Unikaj ośrodków prowadzących szkolenia w formie „samokształcenia", czyli nie stosują wykładów, lecz „konsultacje", „idą na rękę kursantowi, nie zobowiązując go do obecności na zajęciach teoretycznych". Próbują lekceważyć konieczność poznania przepisów ruchu drogowego, zastępując to opanowaniem pamięciowym wyłącznie testów. Jedną z ważnych cech dobrego ośrodka jest posiadanie programu szkolenia, co pozwala nam wiedzieć, co właściwie „kupujemy", płacąc za kurs.

Jeżeli ośrodek ma własny program szkolenia, to mamy gwarancję, że nic z obowiązujących elementów szkolenia nie zostanie zaniedbane. Szkolenie bez programu jest niebezpieczne, bo nie wiemy, czego się uczymy, w jakim wymiarze, co grozi niezrealizowaniem wszystkich elementów kursu. Finał może być podobny do tegoroczngo egzaminu dla gimnazjalistów, gdzie na egzaminie pojawiły się lektury, których nauczyciel „nie zdążył przerobić". Skutki błędu nauczyciela (instruktora) zawsze spadną na ucznia (kursanta), bo egzaminator nie interesuje się przebiegiem szkolenia, lecz twardo egzekwuje obowiązujące przepisy instrukcji egzaminowania. Posiadanie programu szkolenia nie jest wymagane przepisami, lecz jest cechą wyróżniającą ośrodki profesjonalnie i rzetelnie podchodzące do swej pracy.

Inną bardzo istotną sprawą są koszty kursu. Niestety, bardzo często się zdarza, że pozornie atrakcyjna cena kursu jest w trakcie jego trwania „wzbogacana" dodatkowymi opłatami, np. za korzystanie z placu manewrowego, za egzamin wewnętrzny, za wystawienie zaświadczenia lub po prostu wymuszane są dodatkowe lekcje praktycznej nauki jazdy. Cena kursu nie może się brać z księżyca, a takie superokazje nie mają nic wspólnego z realiami życia. Wiadomo, że rosnące obecnie gwałtownie ceny paliwa muszą znaleźć swe odbicie w cenie kursu. Dotyczy to również pojazdów, na których będziemy się szkolić. Prawidłowo zrealizowany progam musi kosztować. Unikajcie superokazji, bo w sumie okażą się znacznie droższe niż najdroższy kurs. Nie należy przerażać się ceną kursu, gdyż wszystkie ośrodki stosują własny system ratalny i można uzgodnić realny dla siebie i ośrodka system zapłaty.

Wizyta w biurze da nam również tzw. ogólne wrażenie firmy i jej poziomu. Na pewno lepiej będziemy się czuli na szkoleniu w jasnych, klimatyzowanych pomieszczeniach oraz w czasie jazdy nowoczesnymi pojazdami niż w sali zlokalizowanej w suterynie i na starych, zdezelowanych samochodach. Również wielkość ośrodka ma znaczenie dla naszego szkolenia, gdyż jednoosobowy ośrodek nie jest nam w stanie zapewnić zastępczego auta czy drugiego instruktora w sytuacji awarii lub uszkodzenia pojazdu szkoleniowego. Czasami również w trakcie szkolenia z różnych przyczyn pragniemy zmienić instruktora, czego nie gwarantuje nam mały, jednoosobowy ośrodek, z reguły oferujący bardzo atrakcyjne ceny.

Zmiana instruktora w obrębie jednego ośrodka nie stanowi żadnego problemu, gdyż jest decyzją kursanta i kierownika ośrodka. Inaczej ma się sprawa, gdy z różnych przyczyn pragniemy zmienić ośrodek. Wtedy zgłaszamy kierownikowi dotychczasowego ośrodka swój zamiar. Otrzymujemy od niego oryginał karty przeprowadzonych zajęć oraz dokumenty, które złożyliśmy przed rozpoczęciem szkolenia (wniosek, orzeczenie lekarskie, zdjęcie). Z tymi dokumentami udajemy się do nowego miejsca szkolenia. W miejsce dotychczasowej karty otrzymujemy nową, wystawioną przez nowy ośrodek szkolenia.

Najtrudniejsze w tym wszystkim są emocje, jakie towarzyszą takim zmianom. Pamiętajmy o swoim prawie swobodnego wyboru miejsca szkolenia oraz prawa do zmiany instruktora i placówki. W przypadku ociągania się z wydaniem nam dokumentów mamy prawo do złożenia skargi do komórki nadzorującej ośrodki szkolenia w urzędzie starosty. Osobną kwestią są sprawy rozliczeń finansowych, które są już indywidualną sprawą.

O ile w zakresie szkolenia na kategorię B tabor pojazdów szkoleniowych jest bardzo nowoczesny i z reguły zgodny z markami pojazdów występujących w ośrodku egzaminowania, o tyle w wyższych kategoriach C lub D jest znaczne zróżnicowanie. W tym zakresie należy zwrócić uwagę, aby szkolenie odbywało się na nowoczesnym pojeździe. Wielu absolwentów szkoły szkolącej na Starach lub H-9 ma problemy z adaptacją na nowoczesnych pojazdach, z jakimi spotyka się w firmach transportowych. Ostatnie lata poczyniły w tym zakresie istotne zmiany i dobre szkoły dostosowały się do potrzeby i wymogów rynkowych. Bardzo często spotykamy w szkoleniu lveco, Renault, MAN, Mercedesy. W takim ośrodku i na takim sprzęcie możemy należycie przygotować się do późniejszych zadań.

Odrębną bolączką szkolenia na wyższe kategorie prawa jazdy jest szkolenie teoretyczne. Bardzo często jest ono repliką szkolenia kat. B, a to powoduje, że absolwent ma podstawowe braki w zakresie przgotowania zawodowego, np. w znajomości przepisów związanych z czasem pracy, obsługi tachografów itp. W celu zapobiegania takim sytuacjom wprowadzono szkolenia dokształcające dla kierowców zawodowych.

Od 10 września 2008 roku przewidywane jest przepisami Ustawy o transporcie szkolenie kwalifikacyjne dla kierowców w zakresie transportu osób w wymiarze ok. 280 godzin (!), a rok później wejdą w życie analogiczne przepisy w stosunku do transportu rzeczy. Ponadto każdy kierowca zawodowy będzie zobowiązany do odbywania 35 godzin szkoleń okresowych co 5 lat. Paradoksem jest, że obecnie w Polsce nie istnieje ani jeden ośrodek w pełni przygotowany do realizacji programu przewidzianego dla tego typu szkoleń. Wymogi w zakresie infrastruktury takiego ośrodka są tak duże, że jest to inwestycja kilkumilionowa, co stanowi nie byle problem. Szczególnie przy braku stabilności prawnej, jaka występuje w naszym kraju.

Jednym z obowiązków, jakie musimy dopełnić przed przystąpieniem do szkolenia jest uzyskanie orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów, a w przypadku kat. C, C1, E+C, E+C1, D, D1, E+D, E+D1 również podobnego orzeczenia od uprawnionego psychologa. Może się to łączyć z obowiązkiem dokonania dodatkowych badań specjalistycznych, np. okulistycznych czy badania krwi na zawartość cukru. Nie lekceważmy tych badań, gdyż w trakcie ich wykonywania bardzo często ujawniane są schorzenia, których nie byliśmy świadomi, a mające istotne znaczenie dla naszego zdrowia.

Badania dla kierowców są płatne i nie są wykonywane w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Należy się liczyć z kosztami od 50 do 150 zł, a przy badaniach psychologicznych od 80 do 100 zł. W przypadku osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B lekarz, nie mając zastrzeżeń, wydaje orzeczenie bezterminowe. Jednakże każdy przypadek ograniczenia, np. konieczność jazdy w szkłach korekcyjnych czy zwolnienia z zapinania pasów bezpieczeństwa, będzie się łączyć z ograniczeniem wymagającym dokonania kontrolnych badań w wyznaczonym przez lekarza czasie (najczęściej 5 lat).

Podobne ograniczenia otrzymają w orzeczeniu kierowcy zawodowi, którzy podlegają kontrolnym badaniom w wieku do 60. roku życia co 5 lat, a następnie co 30 miesięcy. Łączy się to z otrzymaniem prawa jazdy na określony czas, wynikający z terminu określonego w orzeczeniu lekarskim lub psychologicznym. Czas niezbędny do przygotowania kandydata na kierowcę jest ustalany indywidualnie przez instruktora nauki jazdy, lecz ustawodawca określił minimalny zakres programu, który musi odbyć każdy uczestnik kursu. Ważne jest, aby nie był to czas zmarnowany. Zakładanie, że na egzaminie „jakoś to będzie" lub „uda się" jest błędem i może nas drogo kosztować nie tylko finansowo, lecz również emocjonalnie. Na egzamin udajemy się wtedy, gdy mamy przekonanie, że umiemy to, co jest wymagane.

O swych umiejętnościach w pierwszej kolejności musimy być przekonani sami, bo jeżeli sami w siebie nie wierzymy, to jak przekonamy o swoich „talentach" egzaminatora. Dlatego w naszym interesie jest dbanie o to, aby nasze lekcje były efektywnie wykorzystane (za to zapłaciliście). Dobry instruktor to osoba kulturalna, życzliwa dla kursantów, wyrozumiała, lecz również zdecydowana, konsekwentna i wymagająca. Istotne jest poświęcenie nauce jazdy odpowiedniego czasu. Nie można rozciągać sprawy na wiele miesięcy, bo nie skutkuje to żadnymi postępami. Jeżeli pomiędzy kolejnymi lekcjami są tygodniowe przerwy, to każdą kolejną trzeba zaczynać od podstaw, przez co cały czas stoimy w miejscu. Najkorzystniejszy układ to minimum dwie lekcje w tygodniu.

Zagrożeniem jest również czasami bardzo odległy termin od zakończenia szkolenia do egzaminu państwowego. W okresie tym będziemy zmuszeni do skorzystania zjazd uzupełniających. Tu również nie możemy się na decydować w ostatniej chwili, np. w dniu egzaminu, lecz ćwiczyć przynajmniej jedną godzinę tygodniowo przez cały czas oczekiwania na egzamin.

Jeżeli kurs ukończyliśmy przed 1 lipca 1998 roku, a nie przystąpiliśmy do egzaminu, będziemy zmuszeni do ponownego odbycia całego szkolenia. Osoby kończące szkolenie po tej dacie są uznawane za spełniające wszystkie wymogi i nie muszą tego robić. Natomiast jeżeli pomiędzy ostatnim podejściem do egzaminu minęło więcej niż 12 miesięcy, to nasze dokumenty zostały odesłane do Wydziału Komunikacji zgodnie z naszym stałym adresem zameldowania, jaki podaliśmy we wniosku. W takim przypadku należy skierować wniosek do wymienionego Wydziału Komunikacji o odesłanie naszych dokumentów do wskazanego przez nas ośrodka egzaminowania.

Każde szkolenie podstawowe czy dodatkowe kończy się egzaminem wewnętrznym. Egzamin ten odbywa się na warunkach egzaminu państwowego z tą różnicą, że nie zostaje przerwany pomimo popełnianych błędów, chyba że dalsza jazda stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa rucńu drogowego. Egzamin przeprowadza instruktor prowadzący, czyli ten, z którym odbyliśmy co najmniej 50% czasu praktycznej nauki jazdy. Wynik egzaminu wewnętrznego stanowi podstawę do wystawienia zaświadczenia o ukończeniu szkolenia.
Mając za sobą ukończone szkolenie, możemy myśleć o egzaminie, ale o tym następnym razem.

Wymagany dla danej kategorii

kategoria	wymagany wiek
A1, B1 lub T	16 lat*
A, B, B+E, C, C+E, C1, lub C1+E	18 lat
D, D+E, D1 lub D1+E	21 lat**

* osoba, która nie ukończyła 18 lat, może uzyskać prawo jazdy kategorii A1, B1, lub T za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów

** wymagany wiek do uzyskania prawa jazdy kategorii D lub D1 przez żołnierza zasadniczej służby wojskowej posiadającego prawo jazdy kategorii B wynosi 19 lat

Kategoria Cena

A1, A 765 zł + egz. wew. 65 zł
B 1290 zł + egz. wew. 60 zt
C z B 2230 zł + egz. wew, 80 zł
C z D 1510 zł + egz. wew. 80 zł
D z B 3950 zł + egz. wew, 80 zł
D z C 2660 zł + egz. wew. 80 zł
B + E 895 zł + egz. wew. 55 zł
C + E 1920 zł + egz. wew. 70 zł
dane z CKK LOK Kraków
ul. Centralna 60 )

§ 3.1. Liczbę godzin zajęć teoretycznych i praktycznych dla każdej osoby podlegającej
szkoleniu podstawowemu ustala indywidualnie instruktor, przy czym:

1) liczba godzin dla zajęć teoretycznych nie może być mniejsza niż:
a) 30 godzin w zakresie kategorii A, A1, B, B1, T prawa jazdy lub pozwolenia
- w tym co najmniej 4 godziny szkolenia teoretycznego i ćwiczeń w zakresie udzielania
pierwszej pomocy ofiarom wypadków drogowych,
b) 20 godzin w zakresie kategorii C, C+E, D, D+E, C1, C1+E, D1, D1 + E, B+E;

2) liczba godzin dla zajęć praktycznych nie może być mniejsza niż:
a) 15 - przy kategorii B+E,
b) 20 - przy kategorii A, A1, C1, C1+E, D1+E, T,
c) 25 - przy kategorii C+E lub D+E,
d) 30 - przy kategorii B, B1, C, D1 lub pozwoleniu,
e) 60 - przy kategorii D.
*) rozporządzenie Ml w sprawie szkolenia... z dnia 27.11.2005 r.

Kierowcy wykonujący przewóz drogowy*)
Art. 39a. 1. Przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może zatrudnić kierowcę, jeżeli osoba ta:
1) ukończyła 21 lat,
2) posiada odpowiednie uprawnienia do kierowania pojazdem samochodowym, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r.
- Prawo o ruchu drogowym,
3) nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,
4) nie ma przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,
5) uzyskała kwalifikację wstępną,
6) ukończyła szkolenie okresowe.
*) Ustawa o transporcie drogowym z 6.09.2001 r.